Minimaal 20% van de mensen is hooggevoelig maar een groot gedeelte is zich hier nog niet van bewust. Hieronder ga ik daarom dieper in op hooggevoeligheid en de symptomen of kenmerken die hierbij horen.

Wat is Hooggevoeligheid?

Hooggevoeligheid is een persoonskenmerk waarbij mensen diepgaand prikkels verwerken. Hierdoor ervaren hoogsensitieve personen emoties intenser en zijn ze gevoeliger voor nuances in hun omgeving. Omdat het een kenmerk of eigenschap is, zeggen we  je bent hooggevoelig (en niet je hebt HSP).

Hett is één van de eigenschappen die je als mens kunt hebben naast nog vele andere kenmerken. Daarom bestaat er ook niet een typische beschrijving van de hooggevoelige mens. Als je 100 hooggevoelige mensen bij elkaar zet, zijn ze allemaal anders. Naast verschillende eigenschappen word je als persoon ook nog gevormd door:

• Je opvoeding
• Je karakter
• Welke beroepskeuze je hebt gemaakt
• Wat je mee hebt gemaakt in je leven
• Welke mensen er op je pad komen
• Wat je van andere mensen leert
• Hoe je met tegenslagen omgaat

Hooggevoeligheid is een natuurlijke staat van zowel mens als dier. Ja, dieren kunnen ook hooggevoelig zijn! Sterker nog: er is inmiddels al bij meer 100 diersoorten vergelijkbare hooggevoeligheid vastgesteld. Zowel mensen als dieren leven al 1000 jaren in de natuur. Om hier te kunnen overleven, is het noodzakelijk om te weten waar voedsel te vinden is, wanneer het rijp is, een geschikte partner te kunnen herkennen en gevaarlijke situaties kunnen inschatten. Dit soort dingen konden wij niet alleen beredeneren, dit moesten wij vooral voelen of intuïtief weten. Ook al leven we niet meer in de oertijd en veranderen de tijden razendsnel. De evolutie van de mens heeft nog heel veel meer tijd nodig en dus dragen we eigenschap van hooggevoeligheid nog steeds bij ons. En het heeft ook nog steeds een belangrijke functie: denk maar aan het onderbuikgevoel.

Wat zijn Kenmerken van Hooggevoeligheid?

Een pionier op het gebied van hooggevoeligheid is Dr. Elaine Aron, een Amerikaanse psycholoog. Zij heeft veel onderzoek gedaan naar het begrijpen en beschrijven van de kenmerken van hooggevoelige personen. In 1996 publiceerde zij het boek ‘the highly sensitive person’ waarin zij ook de kenmerken van hooggevoeligheid (D.O.E.S) beschrijft.:

D – Diepgaande informatieverwerking: je denkt langer en dieper na, maakt scenario’s in je hoofd, overziet snel de mogelijkheden en risico’s. Je hersenen werken sterker op een dieper niveau. Alles wat je ziet, hoort, voelt, ruikt, proeft en via beweging waarneemt, wordt dieper verwerkt. Je denkt er uitgebreider over na. Je verbindt informatie met elkaar. Dit gaat soms razendsnel, maar kan ook meer tijd kosten.

O – Overstimulatie: je functioneert niet goed als er te veel prikkels zijn. Snellere overprikkeling door een gevoelig zenuwstelsel, met meer stress als gevolg.

E – Emotionele intensiteit: het aanvoelen van sfeer en emoties van anderen, sterk empathisch vermogen en je eigen emoties intenser ervaren dan niet-HSP’ers. Je reageert sterker op positieve prikkels en ervaringen. Ook negatieve prikkels worden sterker en intenser ervaren dan bij niet HSP’ers.

S – Sensorische gevoeligheid: subtiele signalen pik je beter op dan anderen. Gevoelig zijn voor fel licht, geluid, prikkelende labeltjes van kleding, kou, warmte, maar ook gevoelig zijn voor stimulerende middelen zoals cafeïne, suiker en alcohol.

Welke symptomen ervaar je als je Hoogsensitief bent?

Diepgaande informatieverwerking, overstimulatie, emotionele intensiteit en sensorisch gevoeligheid, wat merk je hier nu eigenlijk van in het dagelijks leven? Hieronder heb ik de symptomen van hooggevoeligheid uitgewerkt die je bij jezelf kunt herkennen:

1. Overprikkeld door drukke omgevingen: Als HSP raak je sneller overweldigd in drukke omgevingen, zoals volle winkelcentra of luidruchtige feesten.
2. Sterke reactie op kritiek: Zelfs milde kritiek kan hard bij je binnenkomen waardoor hooggevoeligen zich sneller persoonlijk aangevallen voelen.
3. Behoefte aan  tijd alleen: Een kenmerk van hooggevoeligheid is dat je meer behoefte hebt aan tijd alleen om te herstellen van alle indrukken.
4.  Intense reactie op kunst en muziek: Als hooggevoelige kun je diep geraakt worden door kunst, muziek of de schoonheid van de natuur.
5. Aandacht voor kleine veranderingen: Een kenmerk van hoogsensitiviteit is dat jij kleine veranderingen opmerkt die anderen niet eens opvallen.
6. Moeite negatieve nieuwsberichten:  De  impact die negatieve nieuwsberichten kop je kunnen hebben, is ook een symptoom van hoogsensitiviteit.
7. Zorgzaam: Een kenmerk van hooggevoeligheid is dat jij altijd klaar staat om anderen te helpen. Jij voelt je betrokken bij en verantwoordelijk voor anderen.
8. Sterke reactie op cafeïne of medicatie:  Hooggevoeligen reageren sterker op stimulerende stoffen, zoals cafeïne of medicatie.
9. Vermijden van conflicten: Hooggevoeligen voelen zich heel onprettig als zij anderen in een ongemakkelijke positie brengen
10. Emotionele uitputting:  Na bijvoorbeeld grote bijeenkomsten met veel indrukken en mensen voel jij je emotioneel uitgeput.

En wat nog meer?

11. Moeite met het verwerken van geweld: Een symptoom van hoogsensitiviteit is dat je moeite hebt met gewelddadige beelden in films of op het nieuws.
12. Sterke verbondenheid met huisdieren: Ook en kenmerk is de sterke verbondenheid met (huis)dieren.
13. Vermoeidheid na keuzestress:  Vermoeidheid na het nemen van beslissingen, zelfs kleine dagelijkse keuzes, is een symptoom van hoogsensitiviteit.
14. Sterke reactie op geuren:  Hooggevoeligen kunnen gevoelig zijn voor sterke geuren, zowel aangenaam als onaangenaam.
15. Sterk gevoel voor rechtvaardigheid: Een kenmerk van hooggevoeligheid is de moeite met onrecht die je vaak ervaart.
16. Grote kennis en interesse in kunst en literatuur:  Je gaat dieper in op emoties en nuances. Dit is een kenmerk van hoogsensitiviteit.
17. Intense dromen en nachtmerries: Als hooggevoelige kun je levendige dromen hebben en sterk reageren op nachtmerries.
18. Sterke reactie op veranderingen: Kleine veranderingen in routines kunnen je echt uit balans kan brengen.
19. Langzame veranderingen: Je voelt je beter als de dingen wat langzamer veranderen zodat jij overzicht kun houden.
20. Sterke band met natuur: Hooggevoeligen voelen zich vaak sterk verbonden met de natuur en ervaren rust en herstel in natuurlijke omgevingen.
21. Perfectionisme: Je wilt alles zo goed mogelijk doen om aan de verwachtingen van jezelf en anderen te voldoen.
22. Moeite met grenzen stellen: Je voelt niet goed waar je grenzen liggen en dus ga je er gemakkelijk over heen.

Wil je een HSP test doen?

Herken jij je in bovenstaande kenmerken van hooggevoeligheid? Twijfel je nog of jij hooggevoelig bent? Wil je een test doen waar bovengenoemde kenmerken zijn verwerkt in dagelijkse situaties?

DOE de HSP TEST: Hooggevoeligheid Test

Veel gestelde vragen over Hooggevoeligheid

Wat is Hooggevoeligheid?

Antwoord: Hooggevoeligheid, of hoogsensitiviteit, is een persoonlijkheidskenmerk waarbij iemand gevoeliger is voor externe prikkels en diepgaander reageert op emotionele, fysieke en sociale stimuli.

Wat zijn de kenmerken van hooggevoeligheid?

Antwoord: Enkele kenmerken zijn overgevoeligheid voor prikkels, diepgaande verwerking van informatie, intense emotionele reacties, behoefte aan rust en tijd alleen, en een sterk ontwikkeld inlevingsvermogen.

Zijn hooggevoeligheid, hoogsensitiviteit en HSP hetzelfde?

Antwoord: Ja, “HSP” staat voor “Highly Sensitive Person” (hooggevoelig persoon) en wordt vaak als synoniem voor hooggevoeligheid gebruikt.

Kunnen kinderen ook hooggevoelig zijn?

Antwoord: Ja, hooggevoeligheid kan ook bij kinderen voorkomen. Ze kunnen vergelijkbare kenmerken vertonen, zoals overgevoeligheid, diepgaande observatie en sterke reacties op prikkels.

Hoe kunnen hooggevoelige mensen het beste omgaan met hun gevoeligheid?

Antwoord: Het is belangrijk voor hooggevoelige mensen om goed voor zichzelf te zorgen, grenzen te stellen, regelmatig rust en alleen-tijd te nemen, zichzelf te helpen met mindfulness en ontspanningstechnieken.

Het begrijpen van hun eigen behoeften en het communiceren daarover met anderen is ook essentieel.