Hooggevoelig en jezelf verliezen in de ander
Hooggevoelig en jezelf steeds afstemmen op de ander. Wat ik hiermee bedoel? Simpel gezegd: nagenoeg alle Hooggevoelige personen (HSP’s) hebben een sterke neiging om zich aan te passen aan de behoeften en emoties van anderen. En dit is super handig in heel veel situaties. Klinkt als een hele waardevolle eigenschap maar toch kan het constant afstemmen op anderen ook leiden tot uitval op het werk. In dit artikel gaan we dieper in op wat afstemming nu eigenlijk is, wat de relatie is met HSP, hoe je het kunt herkennen, wat de gevolgen zijn en wat je kunt doen om deze mooie eigenschap te blijven inzetten zodat het in jouw voordeel werkt.
Wat is afstemming?
Als we het hebben over afstemming bedoelen we de (onbewuste) reactie waarbij je je aanpast aan de emoties, energieën en behoeften van de mensen om je heen. Hierdoor kun je gemakkelijk verbinding maken met anderen maar het kan ook gemakkelijk leiden tot een ongezonde dynamiek wanneer je jezelf en jouw behoeften vergeet om aan de verwachtingen van anderen te voldoen.
“De wijze is als water. Hij dient anderen zonder zichzelf te laten wegvloeien.”
De relatie tussen HSP en afstemming
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat hoogsensitieve personen, zoals beschreven door Elaine Aron (1996), bijzonder gevoelig zijn voor de signalen van anderen. Lees meer over de kenmerken van HSP volgens Elain Aron. Deze sensitiviteit kan hen in staat stellen om diepere verbindingen te maken maar ook, zoals hierboven al benoemd, leiden tot stress en overprikkeling. Ook Tolan (2010) beschrijft dat specifiek HSP’s vaak het gevoel hebben dat ze zich moeten aanpassen aan de behoeften van anderen, wat kan resulteren in gevoelens van angst en een gebrek aan eigenwaarde. Hooggevoelige personen hebben vaak een sterke innerlijke criticus die hen aanspoort om zich aan te passen en te plezieren. Dit kan leiden tot een cyclus van afstemming die hen afleidt van hun eigen behoeften en wensen (Dabrowski, 1972). HSP’ers kunnen zich zo diepgaand met anderen identificeren dat ze hun eigen identiteit en zelfzorg op de achtergrond schuiven.
Herkennen van de impact
Veel hooggevoelige personen zijn zich er niet van bewust dat zij zich continue afstemmen op anderen. Het herkennen van de signalen van afstemming is daarom extra belangrijk voor hooggevoelige personen. Wanneer je merkt dat jij je eigen behoeften negeert om anderen tevreden te stellen, is dat een indicatie dat je jezelf te veel aanpast. Je kunt ook merken dat je gemakkelijk overweldigd raakt door de emoties en energieën van anderen. Dit kan leiden tot symptomen zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid of zelfs fysieke klachten. Sta eens stil bij hoe je je voelt in verschillende sociale situaties, hoe jij reageert en wat dit met jou doet. Dit zelfbewustzijn is cruciaal om de impact van afstemming te begrijpen.
Signalen dat je jezelf aanpast aan de behoeften van anderen zijn:
- Het gevoel dat je jezelf verliest in sociale situaties.
- Gemakkelijk overweldigd raken door drukte of emotionele situaties.
- Het negeren van je eigen behoeften en verlangens ten gunste van anderen.
- Een constante behoefte om te pleasen of de harmonie te bewaren.
Gevolgen van constante afstemming
De gevolgen van het constant afstemmen kunnen ernstig zijn. Wanneer HSP’s zichzelf blijven wegcijferen, kunnen ze zich overbelast en uitgeput voelen. En dit kan uiteindelijk leiden tot minder werkplezier of zelfs een burn-out. Dit heeft niet alleen invloed op hun eigen welzijn maar ook op hun prestaties en de dynamiek binnen het team. Kagan (1994) stelt dat de neiging tot afstemming HSP’s kan beïnvloeden in hun ontwikkeling en functioneren. Het is van groot belang dat zowel individuen als organisaties zich bewust zijn van deze effecten en de ruimte bieden voor zelfzorg en herstel.
“Hij die anderen begrijpt, is wijs. Hij die zichzelf begrijpt, is verlicht.”
Tips om in balans te blijven
Om als hooggevoelige persoon (HSP) in balans te blijven, is het belangrijk om je ervan bewust zijn dat je gemakkelijk afstemt op anderen. Hierdoor kun je ook bewuster met je energie omgaan en overprikkeling voorkomen. Je kunt jezelf ook ondersteunen door jezelf te ontwikkelen. Investeer in jezelf door:
- Grenzen te stellen: Leer ‘nee’ zeggen wanneer je je overweldigd voelt. Dit helpt je om jezelf te beschermen tegen overprikkeling.
- Regelmatig pauzes te nemen: Gun jezelf de tijd om te ontspannen en op te laden, vooral na drukke of emotioneel zware situaties.
- Te oefenen met mindfulness: Door te mediteren of mindfulness te beoefenen, leer je beter in contact te blijven met je eigen gevoelens en behoeften.
- Steun te zoeken: Praat met anderen die jouw ervaringen begrijpen, of het nu vrienden, collega’s of een coach zijn.
Positieve kanten van afstemming
Natuurlijk hoeft afstemming niet alleen negatief hoeft te zijn. Als je deze eigenschap bewust en op een voor JOU goede manier kunt inzetten, kan het je juist heel veel opleveren. Seligman (2011) legt uit dat wanneer HSP’s leren om hun sensitiviteit op een positieve manier te benutten, dit kan leiden tot diepere verbindingen en empathie in hun relaties. Dan wordt het een bron van kracht, omdat deze verbindingen bijdragen aan een sterk sociaal netwerk en het gevoel van toegevoegde waar te zijn in jouw leven en werk.
Conclusie
Afstemming is een krachtig maar complex onderdeel van het leven van hooggevoelige personen. Het kan leiden tot uitputting en stress maar ook tot bijzondere, emotionele ervaringen en verbindingen. Door je bewust te zijn van de signalen van afstemming, de gevolgen ervan te begrijpen en praktische tips toe te passen, kunnen HSP’s beter omgaan met hun unieke eigenschappen en hierdoor nog meer in hun kracht staan.
Geraadpleegde bronnen
- Aron, E. N. (1996). The Highly Sensitive Person: How to Thrive When the World Overwhelms You. Broadway Books.
- Dabrowski, K. (1970). Positive Disintegration. Little, Brown and Company.
- Kagan, J. (1994). Galens, Genes, and Environment. Harvard University Press.
- Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A Visionary New Understanding of Happiness and Well-Being. Free Press.
- Tolan, S. (2010). Being Highly Sensitive: Understanding Sensitivity in Children and Adults. The National Center for Gifted and Talented.
HSP en Hoogbegaafd?
Steeds vaker horen we de termen 'hooggevoelig' en 'hoogbegaafd' maar wat betekenen ze…
oktober 18, 2024Invloed van leefstijl op HSP
De invloed van leefstijl op hooggevoelige personen is een onderwerp dat veel meer…
september 17, 2024